Almanya Anayasa Mahkemesi, Dış İstihbarat Teşkilatının (BND) ülke dışında dinleme faaliyetlerine imkan veren yasanın anayasaya aykırı olduğuna karar verdi. CIA ve BND’nin paravan ortaklıkla 120 ülkenin hükümet yetkililerini ve gazetecileri dinlediği ortaya çıkmıştı.
Almanya Anayasa Mahkemesi’nin kararında, Alman devletinin yurt dışında dinleme yaparken de temel haklara riayet etmesi gerektiği vurgulandı.
2017 yılında çıkarılan yasanın usul ve içerik açısından anayasa aykırı olduğu belirtilen kararda, hükümetten, yasanın 2021 yılı sonuna kadar yeniden düzenlenerek anayasaya uygun hale getirilmesi istendi.
İstihbarat teşkilatının telekomünikasyon araçlarını dinlemesinin prensip olarak yasalara uygun olduğu aktarılan kararda, ancak yasa koyucunun BND’nin yetkilerini daha hassas şekilde düzenlemesi ve sınırlandırması gerektiği kaydedildi.
Kararda, elde edilecek verilerin büyüklüğünün önceden belli olması, bilgilerin en fazla 6 ay saklı tutulması, avukatlar ve gazeteciler gibi bazı meslek gruplarının iletişiminin özel olarak korunması ve dinlemeye takılan özel ve mahrem bilgilerin ivedilikle silinmesi istendi.
GEREKÇESİZ DİNLEME YETKİSİ
Yasaya göre BND, somut gerekçe göstermeksizin dinleme ve izleme faaliyetinde bulunabiliyordu. Yasayı Anayasa Mahkemesine taşıyan basın grupları, bu yasasının Alman Anayasasında yer alan iletişimin gizliği ilkesini ihlal ettiğini, bunun da gazeteciler için büyük sorun teşkil ettiğini savunmuştu. Çünkü BND’nin 1999 yılından beri dünya genelinde gazetecilere ve medya kuruluşlarının bürolara ait en az 50 telefon ve faks numarası veya elektronik posta adresini takip ettiği ortaya çıkmıştı.
Alman basını, geçmişte, BND’nin birçok ülkede kitlesel dinleme faaliyetlerinde bulunduğunu ortaya çıkartmış, Alman hükümeti de bu dinlemelerin yapabilmesi için yasa çıkartarak düzenleme getirmeye çalışmıştı.
PARAVAN ORTAKLIK
CIA ve BND’nin paravan ortaklıkla 120 ülkeye sattığı cihazlar üzerinden ülkelerin hükümet yetkililerini on yıllarca dinlediği ortaya çıkmıştı.
İddiayı şubat ayında Washington Post gazetesi ve Alman yayın organı ZDF gizli belgelere dayanarak ortaya attı.
Habere göre, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ve Alman Dış İstihbarat Teşkilatı (BND) dinlemeleri yapabilmek için İsviçre merkezli “Cyrpto” şirketi paravan olarak kullandı.
ABD ve Alman istihbarat teşkilatları 1940’lı yıllardan 2000’lerin başına kadar Cyrpto’nun gizli sahipleri olarak kaldı.
‘YÜZYILIN İSTİHBARAT DARBESİ’
Haberde dinlemelere ilişkin detaylara da yer verildi. Şirketin diğer ülkelere sattığı cihazların tüm kodları kırıldı, dinlenmeye imkan verecek aparat yerleştirildi. Böylece CIA ve BND hükümetlerin mesajlarını okudu, liderlerin görüşmelerini dinledi.
Haberin dayandırılığı belgelere göre, paravan şirket Cyrpto, bir yandan milyonlarca dolar kazanç elde ederken diğer yandan hem istediği liderleri dinledi hem de ülkelerin istihbaratlarına erişim sağladı.
CIA ve BND’nin paravan şirket üzerinden yaptığı dinlemeler “yüzyılın istihbarat darbesi” olarak nitelendirildi.
2018 YILINA KADAR ŞİRKETLE ORTAKLIĞINI SÜRDÜRDÜ
Haberde CIA ve BND ortaklığının nasıl sona erdiğine de işaret edildi. Alman istihbaratı, 1990’lı yılların başında CIA ile para konusundaki anlaşmazlıklar yaşadı.
ABD’nin Almanya’nın bazı müttefiklerini dinlemek istemesi üzerine BND şirketten ayrıldı. Berlin hükümetinin hisselerini CIA satın aldı.
Belgelere göre ortaklığı 2018 yılına kadar devam eden CIA’in elindeki hisseleri satmasıyla şirket ikiye bölündü.
Haberin yayınlanmasından sonra Crypto şirketi, CIA ya da BND ile ilişkilerinin olmadığını açıkladı.
