Şili’den Lübnan’a, Irak’tan İspanya’ya, Hong Kong’tan Mısır’a kadar yaşanan eylemlerin nedenleri önemli bir tartışma konusu. Batı merkezlerinin yayın organları geleneksel tutumunu sürdürüyor. ABD ve Batı çıkarlarına aykırı liderleri, ‘diktatörlük’le suçluyor. Öte yandan gençliğin haklı talepleri ise kendi başkentlerini de tehdit ediyor. Hedefteki ülkeler listesine Türkiye de yerleştiriliyor.
Çeviren: ENGİN ÖZDEMİR / Veryansın Tv
İngiltere’nin etkili gazetesi The Guardian’da yayımlanan ‘Küresel nüfusun yaklaşık yüzde 41’i 24 yaşın altında. Ve sinirleniyorlar’ başlıklı makalede, ülkeleri saran eylemler değerlendirildi. ABD ve Batı destekli olduğu bilinen bu eylemlerin, sıçrayabileceği yeni ülkeleri sayan yazar Simon Tisdall, bunların arasına Türkiye’yi de yerleştirdi.
Tisdall’ın yazısının (ara başlıklar bize ait) tamamı şöyle:
“Hong Kong’dan Şili’ye kadar gençler haksızlık ve adaletsizlikle mücadele etmek için isyan halindeler. Daha yaşlı olanları minnettar olmalı Şili’den Hong Kong’a, Lübnan’dan Barselona’ya dünya çapında büyük sokak gösterileri günden güne yayılarak devam ediyor.
Bu gösterilerin ortak bir payda ve kolektif nedenlerinin benzer olması nedeniyle güçlenerek devam ediyor olması, su soruyu akıllara getiriyor? Yeni bir küresel devrim çağına mı giriyoruz? Ya da öfke ve kızgınlıkla, aptalca ayaklanma denemelerimi? Hindistan’daki soğan fiyatları yüzünden ya da Rusya’daki demokrasi yanlısı gösteriler gibi…
GENÇLER HEDEF KİTLE
Her ülkenin protestoları, belirgin bir şekilde farklılık gösteriyor. Ülkelerin kendine özgü özellikleri isyanların da, ülkeden ülkeye farklılık göstermesine neden olabiliyor. Ancak son dönemdeki karışıklıkların coğrafyaları farklı olsa da,bir ortak özelliği yansıyor ‘gençlik’…
Dünya üzerinde su anda her zamankinden daha fazla genç insan bulunmaktadır. 7,7 milyar küresel nüfusun yaklaşık yüzde 41’i 24 yaş ve altındadır. Afrika’da yüzde 41, 15 yaşın altındadır. Asya ve Latin Amerika’da (dünya halkının yüzde 65’inin yaşadığı yer), yüzde 25’tir . Gelişmiş ülkelerde ise bu oran dünyanın geri kalan bölgelerine göre ters orantılı olarak karsımıza çıkıyor. Avrupalıların yüzde 16’sı 15’in altında, yaklaşık yüzde 18’i dünya ortalamasının iki katı, 65 yaşın üzerindedir.
Bu genç insanların çoğu, 2008 deki ABD merkezli mali çöküşünün yarattığı bir dünyada, yetişkinliğe erişmiş ya da erişmiş olacaklar. Ekonomik durgunluk, veya düşmekte olan yaşam standartları ve hükümetlerinden gelen, kemer sıkma programları, deneyimlerini şekillendirdi. Sonuç olarak, birçok mevcut protesto , ekonomik ve sosyal adaletsizlik ve işsizlikle ilgili ortak şikayetlere dayanıyor.
ARAP BAHARI’NA BENZER
Tunus’ta 2011 yılında doğan ve zamanla tüm Orta Doğu’ya yayılan Arap Baharı esnasındaki sokak gösterileri fiyat ve vergi artışları konusunda öfkeli işsiz gençler ve öğrenciler tarafından yönetiliyordu. Şili ve Irak, geçen hafta benzer ayaklanmalarla karşı karşıya kaldı. Bu öfkeli ve ihtiyaçları karşılanmayan gençlik, politik olarak patlamayı bekleyen bir bomba gibiler. Hindistan’da her ay, bir milyon insan 18 yaşını dolduruyor ve oy kullanmak için kayıt olabilir. Ortadoğu ve Kuzey Afrika , tahminen 27 milyon genç önümüzdeki beş yıl içinde bir iste çalışma yaşına girecektir. Seçilmiş olsun veya olmasın, tüm hükümetler, bu genç nesle, kabul edilebilir ücretlerle iş ve barınma sağlamakla yükümlüler. Aksi halde büyük sıkıntılarla yüzleşmekle karşı karşıyalar.
ORTAK ÖZELLİK NE?
Rakamlar bir yana, genç kuşakların, büyüklerinin sahip olmadığı başka şeyleri var; ‘Birbirlerine bağlılar’ eğitim seviyeleri her zamankinden daha yüksek seviyedeler ve çok daha sağlıklılar. Geleneklerine daha az bağlılar ve din bu yeni kuşakta anlamını ve etkisini her geçen gün kaybediyor. Farkındalıkları ve talepleri daha yüksek ve bununla beraber beklentileri daha yüksek. Bunun nedeni, sosyal medya, İngilizcenin ortak dil olarak yaygınlığı ve internetin küreselleşmesi sayesinde, her kökenden ve konumdan genç insanlar, alternatif yaşam seçeneklerine daha açık, “evrensel” hak ve normlara daha çok önem veriyorlar. Örneğin özgürce konuşma veya ücretleri gibi – ve isteklerinin reddedilmesini kabullenmekte çok daha az uysallar. Bu kadar hızlı bir toplumsal evrimden kaynaklanan siyasi huzursuzluk her yerdedir. Lübnan’ın “WhatsApp devrimi” bu durumu özetleyen mükemmel bir örnek.
BATI’YA GÖRE TÜM LİDERLER DİKTATÖR!
Hong Kong ve Katalonya’dakiler gibi bazı protestolar ise başından beri açıkça politik kaynaklıdır. Genç Hong Kong’lu insanlar işsizlik ve yüksek kiralarla ilgili tanıdık sorunlarla karşı karşıyadır. Fakat Çin’in otoriter rejimini karşısına alabilecek bir mücadele gösterebiliyorlar. işkence ve ölümü göze alarak protestolarını Mısır’ın diktatör lideri Abdel Fattah el-Sisi ye karşı sürdürebiliyorlar yada başka bir “güçlü adam”, Hindistan lideri Narendra Modi’ye karşı ya da Filistinli gençlerin, İsrail Savunma Kuvvetleriyle, bayrak ve taşlarla alay edebilmesi, Vladimir Putin’in anti demokratik yönetimine karşı çıkan genç Moskovalıların savunduğu, temel özgürlükler ve insan hakları, tüm bu protestolar aynı küresel mücadelenin bir parçası değil mi?
LİSTEDEKİ ÜLKELER
Tüm bu protestolar, anti demokratik rejimlerin, seçkinlerin ve varlıklı oligarşilerin, iktidarlarına tehdit oluşturmaya başlayınca, hūkūmetlerin, bu protestoları ezmek için güç kullanma istekliliğinin artması ve protestoları şiddetli bir şekilde bastırmaya çalışmamaktadır. Hong Kong’da olduğu gibi yada bu baskıyı, terörle mücadele adına yaptıklarını iddia ederekte protestoları bastırma yolunu seçen ülkelere gibi örneğin, Suudi Arabistan, Türkiye, Myanmar ve Nikaragu ABD ve Avrupa’da, demokratik olarak seçilmiş hükümetlerin yalan söyleme ve manipüle etme konusundaki becerileri sonucunda, hükûmetlerin halka yabancılaşmasına ve politikacılara duyulan güvensizliğin artmasına sebep olmaktadır. Belki de bu protestolar bir gün adaletsizlik, eşitsizlik, çevresel çöküntü ve baskıcı güçlere karşı ortak bir küresel isyanla birleşecek. Bu arada hiç duymadığınız farklı bir protesto türü ,boğucu bir sessizlikte, Kuzey Kore’nin Gulag’ı, Çin’in Sincan ve Tibet bölgelerine ve Suriye, Eritre, İran ve Azerbaycan’ın karanlık ve sessiz bölgelerinin üzerine çökebilir. Bunun ne anlama geldiğini bir düşünün…”
