ABD’de Demokratların adayı başkan yardımcısı Kamala Harris ile Cumhuriyetçi rakibi eski Başkan Donald Trump arasındaki başkanlık yarışında sona yaklaşıldı.
Ülkede en çok oyu alan değil en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olduğu seçim sistemi nedeniyle “salıncak eyaletlerdeki” sonuçlar daha fazla önem taşıyor.
SEÇMENLERİN ‘GAZZE POLİTİKASI’ KRİTERİ
Müslümanların yoğunlukla yaşadığı Michigan’da bu seçmenlerin oyları geleneksel olarak Demokrat Partiye gidiyor ancak 7 Ekim 2023’ten sonra İsrail’in Gazze’deki soykırımı nedeniyle Müslüman seçmenler, Biden yönetiminin Gazze politikalarını eleştiriyor.
Eyaletteki Müslüman oylarına ihtiyacı olan adaylar, “Gazze’deki savaşı bitirme” sözü verirken, Joe Biden hükümetinin İsrail’e süren siyasi ve askeri yardımları, seçmenler üzerinde soru işareti yaratıyor.
Harris, seçim kampanyası bünyesinde düzenlediği etkinliklerde seyircilerden yükselen Gazze protestolarına karşılık “Gazze’deki savaşın sona ermesi ve esirlerin bir an önce kurtarılması için elinden gelen her şeyi yapacağını” söylüyor.
Cumhuriyetçi aday Trump ise “başkan olmuş olsaydı Gazze’deki savaşın hiç başlamayacağını” savunuyor.
Michigan’daki bazı Müslüman toplum liderleri 27 Ekim’de, başkanlık seçiminde “Orta Doğu ve Ukrayna’daki savaşı sona erdireceğini söylediği için” Trump’ı desteklediklerini açıkladı.
EKONOMİK VAATLER
Ülke genelindeki tüm anketler, enflasyon ve ekonomik sorunlar, kürtaj ile ilgili tartışmalar ve sınır güvenliği konularının seçmenin oy vermesinde en belirleyici konular olduğunu gösteriyor.
Harris, gıda ve barınma maliyetlerini azaltmanın yanı sıra büyük işletmelere vergi artışı sözüyle ön plana çıkıyor.
Siyasetten önce başarılı iş hayatıyla öne çıkan Trump ise başkan seçilmesi halinde “enflasyonu bitirme” sözü veriyor.
GÖÇ SORUNU
Sınır eyaletleri Nevada ve Arizona’da göçmen meselesine bakış, bu salıncak eyaletlerin oyuna talip adaylar için önemli bir unsur.
ABD’ye yasa dışı yollardan giren çok sayıda göçmenin cinayet suçu işlemiş olduğunu iddia eden Trump, Biden yönetimine “sınırın güvensizliği ve düzensiz göçmen akını” konusunda yüklenmeye devam ediyor.
“Bizim zamanımızda sınırlarımız tarihin en güvenli sınırıydı. Şimdi, katillerin, teröristlerin akın ettiği en güvensiz sınır haline geldi.” ifadesini kullanan Trump, düzensiz göçmenler konusunda sert önemler alacağının mesajını veriyor.
ABD’de göçmen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Harris ise ABD’nin bu insanlar için fırsatlar ülkesi olmaya devam edeceği mesajını veriyor.
SAĞLIK HİZMETLERİ
Sağlık hizmetleri konusunda ise adayların karşısına son yılların en tartışmalı konusu olan kürtaj hakkı çıkıyor.
Trump, en çok eleştiri aldığı konulardan biri olan kürtaj hakkıyla ilgili daha önce ülke genelinde bir yasağı savunurken, 8 Nisan 2024’te bu konuda kararın her eyaletin inisiyatifine bırakılması gerektiğine inandığını ifade etti.
Harris, Trump’ın kadınların kürtaj hakkını ellerinden almaya çalıştığını ve buna hakkı olmadığını vurgulayarak, başkan olması halinde bu konuda net adımlar atacağı sinyalini veriyor.
Salıncak eyaletlerden Pensilvanya’da, şehirli Cumhuriyetçi kadın seçmenin, kürtaj konusunda Demokrat Partinin görüşlerine daha yakın olduğu görülüyor.
ANKETLER
Bir yandan postayla ya da şahsen erken oy kullanma işlemleri devam ederken, anketler Trump ve Harris’in başa baş gittiğini gösteriyor.
Ülkede ulusal bazda yapılan tüm önemli anketleri derleyen analiz sitesi Real Clear Polling’e göre, ulusal çaptaki anketlerde genel olarak Trump, Harris’in yüzde 0,1 oranla önünde görünüyor.
NY Times/Sieana ve CNN anketlerinde durum eşit görünürken, Wall Street Journal’da (WSJ) ise Trump’ın, rakibinin yüzde 3 önünde olduğu belirtiliyor.
İngiliz haber ajansı Reuters’ın anketlerine göre ise mevcut ABD Başkan Yardımcısı Haris, 1 puanla yarışı önde götürüyor.
CBS News’un anketine göre de Harris 1 puan önde.
SALINCAK EYALETLERİN ÇOĞUNDA TRUMP ÖNDE
En çok oyu alan değil en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olduğu Amerikan başkanlık seçim sistemi nedeniyle “salıncak eyaletlerdeki” sonuçlar daha fazla önem taşıyor.
“Seçiciler Kurulu” (Electoral College) adı verilen sistem dolayısıyla kritik öneme sahip 7 salıncak eyalet Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, North Carolina ve Wisconsin’deki anketlerin ortalamasına göre Trump, yüzde 0,8 ile az farkla Harris’in önünde yarışı götürüyor.
Trump’ın, rakibi Harris’e en büyük farkı, yüzde 1,9 ile Georgia ve yüzde 2,6 ile Arizona’da attığı görülüyor.
Pensilvanya’da yüzde 0,3 önde olan Trump, Nevada’da yüzde 1 ve North Carolina’da yüzde 1,5 önde görünüyor.
Öte yandan Harris, Michigan’da yüzde 0,9 ve Wisconsin’de yüzde 0,3’le rakibinin önünde çıkıyor.
SEÇİM GÜVENLİĞİ İÇİN ÜST DÜZEY TEDBİRLER DEVREDE
Washington Post Gazetesi’nin haberine göre, ülke çapında yerel yetkililer, başkanlık seçimi öncesinde sıkı önemler aldı. Bu kapsamda, oy kullanma noktaları ve oy sayım merkezlerinin çevresine güvenlik kameraları yerleştirildi, bu merkezlerin çatılarına ise keskin nişancılar konuşlandırıldı.
Ülkede, caddelere ilave polis ekipleri sevk edilirken insansız hava araçlarıyla da denetimler sıkılaştırıldı.
Washington ve Nevada eyaletlerinde ise herhangi bir karışıklık olasılığına karşı ulusal muhafızların hazır bekletildiği açıklandı.
Oy kullanma kabinlerine “panik butonları” yerleştirilerek sandık güvenliği üst seviyeye taşındı.
BEYAZ SARAY ÇEVRESİNDE HAREKETLİLİK
ABD’de başkanlık seçimleri nedeniyle başkent Washington DC’de ve Beyaz Saray çevresinde güvenlik önlemleri alındı.
CUMHURİYETÇİLERİN ADAYI DONALD TRUMP
New York’ta 14 Haziran 1946 tarihinde dünyaya gelen Trump, emlakçı olan babasının da teşvikiyle gençlik yıllarından itibaren emlak dünyasına merak saldı.
Trump, 1968’de Pennsylvania Üniversitesi Ekonomi Bölümünden mezun olarak, 1971’de babasının şirketinin başına geçti ve şirkete “Trump Organizasyon” adını verdi.
Şirketin merkezini Manhattan bölgesine taşıyan Trump, inşa ettiği otellerle ünlendi.
2004 yılında Amerikan NBC kanalında “Çırak” (The Apprentice) adlı program yapmaya başlayan Trump, bu sayede dünya çapında tanındı.
Cumhuriyetçi Partiden başkan adayı olan Trump, 2016-2020’de ABD başkanlığı yaptı.
DEMOKRATLARIN ADAYI KAMALA HARRİS
Harris, 1964’te California’nın Oakland şehrinde Hindistan’dan ABD’ye öğrenci olarak gelen biyolog bir anne ile Jamaika’dan ABD’ye yine öğrenci olarak gelen ekonomi profesörü siyahi bir babanın çocuğu olarak dünyaya geldi.
Hukuk bölümünü dereceyle bitiren Harris, uzun yıllar San Francisco’da savcılık yaptı. Harris ayrıca 2010’da California eyaletinin ilk kadın başsavcısı seçildi.
Kamala Harris, 2017’de tarihteki ikinci Afrikalı-Amerikalı kadın ve ilk Güney Asyalı-Amerikalı senatör olarak California Senatörü seçilerek kariyerine devam etti.
Joe Biden, Ağustos 2019’da Harris’i başkan yardımcısı adayı olarak seçti. Biden’ın kasımda seçimi kazanmasının ardından Harris, bu zaferle ABD’nin başkan yardımcılığı görevine gelen ilk kadın, ilk siyahi ve ilk Güney Asyalı Amerikalı oldu.
Harris halen Demokrat Partiden başkan yardımcılığı görevini sürdürüyor ve başkanlık seçimlerinde galip gelirse ülkenin ilk kadın başkanı olacak.
ABD SEÇİM SONUÇLARI NE ZAMAN BELLİ OLACAK?
Amerikan seçmeni, seçim gecesi geç saatlerde veya ertesi günün erken saatlerinde yeni başkanın kim olacağını öğreniyor.
2016’da Trump ilk kez başkanlığı kazandığında, sonuçlar New York saati ile 03:00 sıralarında belli olmuştu.
Yeni ABD başkanı, 20 Ocak 2025’te yemin ederek görevine resmen başlayacak.
SEÇİCİLER KURULU NEDİR?
Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanı, 538 kişiden oluşan “seçiciler kurulu” belirliyor. Bir adayın başkanlığı kazanabilmesi için 270 üyenin oyunu alması gerekiyor.
ABD’nin seçim sistemi gereği, başkanlık yarışını belirleyen unsur toplam oy sayısı değil, “Seçiciler Kurulu” (Electoral College) adı verilen sistemdir. Bu nedenle, özellikle “salıncak eyaletler” olarak bilinen ve seçim sonucunu belirlemede kritik öneme sahip eyaletlerdeki sonuçlar büyük önem taşıyor. Bu eyaletlerdeki anketler, Trump’ın hafif bir üstünlüğe sahip olduğunu gösteriyor.
2016’da yapılan ABD Başkanlık seçimlerinde de aday olan Donald Trump Hillary Clinton’ın oyların yüzde 48,2’sini alarak Trump’ı geride bırakmasına rağmen Seçiciler Kurulu oylamasında 74 farkla Clinton’ı geçen Donald Trump başkan olmuştu.
Halk oyunu fazla alan adaylar, Seçiciler Kurulunda yeterli delege sayısına ulaşamadıkları için başkan olamıyor.
