Osman Kutlu yazdı…
Büyük Taarruz’da Fahrettin Altay’ın komutasındaki Süvari Kolordumuz 5 bin kişi civarındadır.
Dünya Savaş Tarihine bir destan da Süvari Kolordusu tarafından eklenir.
Köylü ve çoban yapılan subaylar, ağalar ve yerel halkın desteğiyle sağlanan istihbarat bilgileri arasında önemli bir detay dikkati çeker. Çiğiltepe’nin devamında sarp dağ kütlesi olan Ahır Dağları vardır. Ahır Dağlarının sarp yapısı sebebiyle düşmanın savunma hatları Çiğiltepe’de sona ermiştir. Hiç kimse koskoca bir Süvari Kolordusunun sarp dağ geçitlerinden geçerek ovaya ineceğine ihtimal vermemiştir. Zaten normal şartlarda da böyle bir şey intihar demektir. Küçük bir birlik bile geçidin başında bir orduyu durdurabilir.
Aslında plana göre Süvari Kolordusu Ahır Dağlarının etrafından dolaşarak Banaz bölgesine, düşmanın gerisine çıkacaktır. Oradan da Banaz geçidi üzerinden Sincanlı ovasına dönecek ve düşman birliklerine arkalarından taarruz edecek, Uşak istikametinden destek gelmesine engel olacaktır. Ancak son anda bu plandan vazgeçilir.
Piyade birliklerinin açtığı gediklerden hızla yarma harekâtı yaparak ovaya inmesine karar verilir. 25 Ağustos günü, Sandıklı’da bulunan Süvari Kolordusu, Fahrettin Paşa komutasında Şuhut batısına gelir. Çiğiltepe’nin batısındaki Ahır Dağları üzerinde bulunan Yörük Mezarı geçidinde düşmanın çok sarp ve çok soğuk olması sebebiyle geçidi sadece gündüzleri tutmaya başladığı ve gece birliklerine döndüğü bilgisi Tokuşlar Köyündeki Haydar Ağa tarafından Fahrettin Paşa’ya iletilir.
Bu haberi alan Fahrettin Paşa durumu derhal Mustafa Kemal Paşa ile görüşerek onayını alır ve bir gece içinde, Ahır Dağlarını güneyden dolaşarak dar ve sarp Yörük Mezarı Geçidinden 5 bin süvariyle birlikte Sincanlı Ovasına iner. Bu geçiş yaklaşık 12 saat sürmüştür. Kolordu tek sıra halinde ilerlediğinden sabah gün ağarırken öndeki birlikler ovaya inmişse de kolordunun tamamının geçmesi saat 11 civarını bulmuştur. İlk gelen birlikler hemen tertiplenerek geçidi tutmaya gelen düşman birliğini tamamen kılıçtan geçirir.
5 bin süvari demek, her süvarinin bir de atı olduğu düşünüldüğünde, 5 bin de at demektir. Bu tarihte ender rastlanan bir harekâttır. Tarihte Kartacalı Komutan Hannibal Alp dağlarını bu şekilde aşarak Roma ordusunu yenmiş, Roma topraklarını yağmalamıştır. Bir benzeri de İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlar tarafından yapılmıştır.
Süvari Kolordusunun görevi şöyledir. Tümenin biri düşmanın savunma hatlarına geriden taarruz ederek piyadelerin taarruzuna destek sağlayacaktır. Ancak Fahrettin Paşa, düşmanın Uşak bölgesinde bulunan Süvari birliğinin desteğe gelebileceği ihtimaline karşı bu tümenin destek görevini geciktirir. Bu yüzden Çiğiltepe’de bir gün ve bir kahraman kaybedilir.
Diğer tümen düşmanın lojistik merkezlerine taarruz ederek dağıtacak ve lojistik desteği engelleyecektir. Bu tümenin faaliyetlerinin düşmanın çekilmesi ve dağılmasında çok büyük etkisi olur.
Son Süvari Tümeni düşmanın yedek birliklerinin savunma hatlarına desteğe gitmesine engel olacak ve geri bölgede karışıklık çıkaracaktır. O kadar başarılı olur ki düşman ne yapacağını bırak nereye kaçacağını bile şaşırır. Yedek birliklerin deteğini engellediği gibi, dağılan birliklerin toparlanmasına da engel olur. Birçok küçük birlik ve dağılmış düşman askerini beklemedikleri anda saldırarak yok eder. Düşman ordusunda korku ve paniğe sebep olur.
Haydar Ağa, Tokuşlar Köyünde yaşayan, civarda çok sevilen ve saygı duyulan bir ağadır. Köydeki iki katlı konak ona aittir. İşgal yılları boyunca canı pahasına Milli Mücadeleye destek olmuştur. Bölgesindeki istihbarat faaliyetlerini koordine etmiştir.
25 Ağustos gecesi içinde tarifsiz bir sıkıntıyla pencerenin dibine oturur. Elinde tespih, dilinde dua, gözleri Ahır Dağlarında, YörükMezarı Geçidindedir. Taarruzdan haberi vardır. Ama kimseye söylememiştir. En güvendiği adamlarını Çobanözü, Yörük Mezarı gibi köylere göndermiş ve hazırlık yapmıştır Süvarilerin gelişi için.
Uyukladığı pencerenin kenarında top sesiyle yerinden sıçrar. Heyecanla dışarı fırlar ama saatler geçtikçe süvarilerden ses çıkmaz. Heyecan ve sevinci azalmaya başlayıp, umudunu yitirdiği sırada Fahrettin Paşa süvarileriyle çıkar gelir. Sevinç gözyaşlarına dualar karışmakta, köy halkı askerlere yardım etmek, hizmet etmek, ağırlamak için birbirleriyle yarışmaktadır.
Fahrettin Paşa 2 gün harekâtı buradan, Haydar Ağa’nın evinden yönetir.
Haydar Ağa’nın evi, Fahrettin Paşa’nın karargâhı olan bu ev halen ayaktadır. Burası “Sit” denerek yıkılmaya terk edilmesine rağmen inatla ayakta kalmaya devam etmektedir. Sit olduğundan ne çivi çakılabilmekte, ne de restore edilmektedir. Ne acıdır ki Haydar Ağanın torunları da restorasyon çabalarına yüksek menfaat beklentisiyle engel çıkarmaktadır. Yolunuzu düşürün, gidin, görün, ibret alın. İbret almayan toplumlar ibret olurlar…
