Büyük Taarruz Yazı Dizisi-22: Kahramanlar geçidi

Osman Kutlu yazdı…

Başkomutan Muharebesinde düşmana kıyasla o kadar az zayiat verilmiştir ki kazanılan zaferi bir kat daha değerli kılmaktadır. Bu zaferi getiren bazı kahramanları burada yâd etmeden geçmek haksızlık olacaktır.

En fazla şehit verdiğimiz yer, Başkomutan Muharebesinin Büyük Aslıhanlar köyü tarafındaki birliklerimizin olduğu yerdir. Burada, bir gece önce Çalışlar’da düşman hatlarını yaran 1.Kolorduya bağlı 23.Tümen bulunmaktadır. Trikopis’in Dumlupınar istikametine doğru çemberi yarmak için bütün gücüyle yüklenmesine rağmen 23.Tümen gece boyunca ve sabah çok sert çarpışmalar yaşamış ama düşmanın kaçmasına izin vermemiştir. Bu bölgenin düşman topçularının hedef bölgesi olması zayiatı arttırmıştır. Günümüzde, Büyük Aslıhanlar Köyü’nde, meydan muharebe alanını tamamen gören bir tepede yapılmış olan şehitlikte 42 şehidimiz huzur içinde yatmaktadırlar.

Gönüllü revir hemşiresi olan Emine Güner emekli olduktan sonra 1965 yılında ölünceye kadar burada şehitliğin bakım ve temizliğini gönüllü olarak yapmıştır. Onun bu hizmetlerine karşılık ölünce vasiyeti üzerine şehitliğe, çok değer verdiği şehitlerinin yanına gömülmüştür.

Harputlu Yüzbaşı Şekip Efendi, 14.Süvari Tümeni 3.Alay 2.Bölük Komutanıdır. Düşmanın meydan muharebe sahasına doğru sıkıştırılmasında çok büyük etkisi vardır. 29 Ağustos akşamı gidecek yer arayan düşmanın 20’ye yakın keşif birliğini fırtına gibi darmadağın etmiş ve 2000 esir almıştır. Onun yaptığı bu hareketler düşmanın yolunu şaşırtmış ve meydan muharebe alanına sıkışmasına sebep olmuştur. Ne yazık ki düşman topçularının grup atışları sebebiyle birkaç eriyle birlikte şehit olmuştur. Çalköy’ün çıkışında çamlık içinde şehitliği ve anıt dikilitaşı vardır.

Çalköy-Altıntaş yolu kenarında ismi bilinmeyen bir şehit mezarı bulunur. Şehit olduğu yere gömülmüş ve unutulmuş. Yol yapım çalışmaları sırasında ortaya çıkarılmış, ilk gömüldüğü yerden alınarak yeni yolun kenarına taşınmış. Bu arada yolu yapan müteahhit unutulup gitmiş olan şehidimizin mezarını da yeniden yapmış sağolsun. Gerçi gelen geçen pek dönüp bakmıyor ama yine de ortaya çıkmış olması sevindirici.

Bu arada, Büyük Taarruz güzergâhı boyunca çok sayıda yok edilmiş şehit mezarı var. O günlerde alelacele gömülen şehitler, bölgede sahip çıkan olmayınca unutulup gitmiş. Sonrasında da bina yapmak için, tarla açmak için, yol yapımı için yok edilmişler. Az bir kısmının en azından kemikleri alınıp mezarlığa işaret bile konulmadan gömülmüş ama diğerlerinin kemikleri bile kalmamış. Büyük Taarruz Bisikletçileri olarak köy köy, adım adım eskilerden bu şehit mezarlarının yerlerini bulduk ama maalesef artık şehit mezarları yerlerinde yoktu.

Toplum olarak ne yazık ki tarihimize sahip çıkma konusunda büyük zafiyet ve umursamazlık içindeyiz. Olayları abartıyor, yalan yanlış yorumlara boğuyor, tarihi yerleri, malzemeleri yok ettiğimiz gibi, şehit mezarlarını da yok ediyor, yok edemediklerimizi de ilgisizlikle kaybediyoruz. Elbette çok kötü bir durum fakat bunlardan çok daha kötüsü var. Kendi menfaati, cukkası, şovu için yalanlar üretmek, yalanlara sarılmak ve sözde anma faaliyetleri için kimin izinden gittiği belli olmayan etkinlikler yapmak.

Bunlardan birisi de burada yaşanıyor maalesef. 30 Ağustos sabahı Çalköy’den Dumlupınar’a yürüyüş yapılıyor. Bu etkinliğin kimi temsil ettiği ve neyi anmaya çalıştığı belli değil. Birliklerimiz 30 Ağustos sabahı Çalköy’den Dumlupınar’a doğru değil aksine Dumlupınar’dan Çalköy’e doğru hareket ettiler. Çalköy’den Dumlupınar’a gitmeye çalışan Trikopis komutasındaki Yunan Ordusuydu. Hem de hemen hemen aynı saatlerde Trikopis bütün gücüyle son bir taarruz yaptı Çalköy’den Dumlupınar’a doğru. 23.Tümen Aslıhanlar bölgesinde düşmanın bütün taarruzlarını canları pahasına durdurdu. Şimdi aynı saatlerde böyle bir yürüyüş yapmakla neyi anıyorlar, kimi temsil ediyorlar anlaşılır gibi değil. Bu etkinliği de ne yazık ki bölgedeki hemen bütün kurumlar destekliyor. 

Büyük Taarruz Bisiklet ekibinin yüzüne bile bakmayan kurumlar bu etkinliğe çılgın gibi destek veriyor. Daha da vahimi, pek çok kişi de bu etkinliğe katılmak için uzak şehirlerden kalkıp geliyor. En acısı da bizzat bizim bisiklet turumuza katılmış olan çok yakından tanıdığımız arkadaşlardan katılanların olması. Kurumlardan tutun da bu etkinliği düzenleyen kişilere kadar herkese defalarca söyledik, yalvardık, yapmayın, etmeyin, tutmayın, ayıptır dedik. Dinleyen olmadı. Tanıdığımız arkadaşlara gitmeyin diye yalvardık, umurlarında olmadı. Yapacaksanız Dumlupınar’dan Çalköy’e doğru yapın, doğrusu, anlamlı olan bu dedik ama dinletemedik.

Daha önce de Afyon’da benzer bir saçmalık söz konusu olmuştu. Biz 26 Ağustos sabahı Kocatepe’den start alıp Afyon’a bisiklet sürüyoruz. Bazı kişiler, kurumların desteğini de alıp bize alternatif yapmaya giriştiler. Yahu etmeyin, dedik, 26 Ağustos sabahı Afyon’dan Kocatepe’ye gitmeye çalışan düşman ordusuydu. Biz Türk Ordusunu temsilen Afyon’a doğru gelirken, siz kimi temsil ediyorsunuz diye sormazlar mı? dedik. Nihayet utananlar oldu da iptal ettiler. 

Ben bu işlerden bir şey anlamıyorum. Anlayan varsa anlatsın…