İstanbul’da 1.5 milyon konut nereye taşınacak?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın sunduğu Tarafsız Bölge programına konuk oldu. Gündeme ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Kurum İstanbul’da yapılacak olan kentsel dönüşümün yol haritasını açıkladı.

Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen kentlere ilişkin konuşan Bakan Kurum, “Hasar tespit çalışmalarının büyük çoğunluğu bitti. Artçı depremler de yeniden hasar tespiti yapmamızı gerektiriyor. 6.4’lük bir artçı deprem yaşadık. Hemen arkasından hasar tespiti yapmak durumundayız. Deprem bölgesinde 1 milyon 700 bin bina incelendi. Bölgede incelenmeyen bina kalmadı. 277 bin 971 binamız ve bunun karşılığı 817 bin 748 bağımsız bölüm acil yıkılacak, ağır, yıkık ve orta hasar görmüş durumda. Binadan bakacak olursak 1 milyon 700 bin binanın yüzde 20 oranına yakını yıkılacak.” dedi.

“Orta hasarlılarda güçlendirilebilecek binalar olduğu gibi yıkılabilecek binalarımız da var.” diyen Kurum, “Orta hasarlıları da ağır hasarlılar ile aynı statüye koyacağız. 653 bin konut yapılacak. 1 yıl içinde, hatta daha önce bitireceğimiz konutlar da olacak.” ifadelerini kullandı.

‘İNŞALARIN HEPSİNİ TOKİ İLE YAPACAĞIZ’

Bakan Kurum’un konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

“Attığımız her adımda, bilim insanlarının görüşlerini fikirlerini hep alıyoruz. Bu yeni bir şey de değil. Geçmişten bu yana yapıyoruz. Etüt çalışmalarında zemine bakıyoruz. Fay hatları yakınlarında yıkımın büyük olduğunu görüyoruz. Biz yeni konutların yapımı için yer tespiti yaparken, fay hattına uzaklığı nedir bunları inceleyerek yapıyoruz. Bu inşaların hepsini TOKİ’lerimizle yapacağız.

‘YIKILAN TOKİ BİNASI YOK’

11 ilimizde 143 bin TOKİ konutumuz vardı. Bir tane vatandaşımızın burnu kanamadı. TOKİ yetkin bir kuruluşumuz. Ben de eski bir TOKİ çalışanıyım. Biz sahayı iyi biliyoruz. Bir inşaat nasıl yapılır, nasıl yapılmalı. En doğru zemine, en doğru teknik ile yapıyoruz. Temel sisteminizi ve tekniğinizi doğru seçmeniz gerekiyor. Perdelemenin yoğun olduğu bir sistem ile inşaları gerçekleştiriyoruz. Bu binaların hepsi yapılırken sıvılaşma riski var mı yok mu? Hepsine bakıyoruz. Biz İzmir’de de bina yaptık. Ancak zemin sıvılaşması olduğu için zemin güçlendirmesi yaptık. Hasar alan binalar elbette oldu ancak yıkılan binamız yok.

‘İLK TEMEL ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA ATILACAK’

Kalıcı konutların yapına dair hazırlığımız sürüyor. Amacımız Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı gibi iki ay içinde 309 bin hem konut hem köy evinin yapını başlatmak. İlk temel önümüzdeki hafta atılacak. Şehrin içinde bir taraftan enkaz kaldırma çalışması devam ediyor. Kaldırdığımız enkazı döküm sahalarında titizlikle eliyoruz. 2-3 ay içinde bütün şehirlerin enkazlarını bitirmeyi hedefliyoruz.

‘İSTANBUL’DA 1.5 MİLYON NÜFUS TAŞINACAK’

İstanbul’da 695 bin konut dönüştürüldü. Başakşehir’de, Bağcılar’da, Sultangazi’de, Üsküdar’da Çamlıca’da, Ümraniye’de, Kartal’da bina yıkıldı. Onun etrafında, Kadıköy’de, Fikirtepe’de, İstanbul’un 39 ilçesinde 695 bin konutun dönüşümü tamamlandı. Fiilen de 93 bin konutun yapımı devam ediyor. Türkiye’de 270 bin afet konutu şu an devam ediyor.

Kadıköy Fikirtepe’de orada 15 bin konutluk 60 bin vatandaşımızı ilgilendiren ilk etap konutlarımızı tamamladık. Oradaki dönüşüme devam ediyoruz.Çamlıca’da 3 bin konutun üzerinde dönüşüm süreci başladı ve 7 bin vatandaşımızla dönüşüm sürecini yürütüyoruz. Zeytinburnu Beştelsiz’de yine bitirdiğimiz konutlar. Kağıthane’de kayan bir bina vardı. O binanın etrafında ne kadar riskli alan varsa hepsini projemizin içine aldık. TOKİ ile birlikte hızlı bir şekilde yapım sürecini yaptık ve vatandaşlarımıza şimdi teslim ediyoruz. Esenler’de 60 bin konutluk Türkiye’nin ilk akıllı şehri. 2 bin 100’ünü teslim ettik. Sahada fiilen inşaatlarımız devam ediyor ve bu konutların teslimlerini yapıyoruz. Dünyada eşi benzeri yok. Bu konuda trilyonları harcadık. Bu yapımları yaparak vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini aldık. Ne yaptık? Yapı denetim sistemini değiştirdik.

1.5 MİLYON RAKAMI NASIL TESPİT EDİLDİ?

Geldiğimizde iki kere Deprem yönetmeliği değişti. Onun üzerine 2007’de yine 2018’de deprem yönetmeliği değişti. Bu deprem yönetmeliği ile yapı denetim sistemiyle birlikte etkin denetimi yaparak biz yapılarımızın yüzde 65’ini güvenli hale getirdik. Tüm Türkiye için konuşuyorum. Bu sayede de vatandaşımızın can ve mal güvenliğini teminat altına aldık. Bir hedef ortaya koyduk. Dedik ki ‘biz Türkiye’de 2035 yılına kadar dönüşüme girmemiş alan kalmasın istiyoruz ve bu çerçevede tüm Türkiye’de deprem riski olan binaların dönüşümü için bu iradeyi ortaya koyacağız’. Cumartesi günü de Hazine Maliye Bakanımızla birlikte başka destekleri de açıklayacağız. Tüm Türkiye’deki çalışmamızı daha da kararlı ortaya koyacak adımlar atıyoruz. Şu an bizim tespitlerimiz gerek zeminden kaynaklı gerek eski yapılar… Yapıların kaçı 99 öncesi kaçı 99 sonrası… Bu yapılara baktığımızda bizim tespitlerimize göre İstanbul’da 1.5 milyon konutun dönüşmesi gerekiyor. Tespitlerimiz bunu söylüyor. Nasıl söylüyor? Binanın ruhsat yılı itibariyle baktığınızda, zeminin kalitesine baktığınızda, oradaki sıvılaşma riskine, heyelan riskine baktığınızda bize bunu söylüyor. Coğrafi bilgi sistemleri genel müdürlüğümüzün, kentsel dönüşüm genel müdürlüğümüzün çalışması bize bu veriyi veriyor. 193 bin 649 bina, 1 milyon 448 bin de bağımsız bölüm.

1.5 MİLYON KONUT NEREYE YAPILACAK?

Esenler’de donatı yok. Bu binaların hepsi 99 öncesi yapılmış yapılar. Okul alanı yok, yeşil alanı yok. Şimdi yıkıp buraya aynısını yapamazsınız. Bunların sosyal donatı alanlarını, toplanma alanları, yeşil alanlarını yapacağız. Ulaşım akslarını açmak zorundayız. 1.5 milyon konutun 500 binini Anadolu yakasında 500 binini Avrupa yakasındaki rezerv alanda, 500 binini de olduğu yerde yapacağız. Detaylarını sayın Cumhurbaşkanımız milletimizle paylaşacak. İstanbul’a ilave nüfus getirmeden altını İstanbul’a ilave nüfus getirmeden yapacağız. Bize 130 milyon metrekare rezerv alan lazım. Bizim rezerv alanlarımızın tespitini yaptık. Onların detaylarını sayın Cumhurbaşkanımız önümüzdeki günlerde açıklayacak. Kamu binalarıyla ilgili planlamamız var. Yeni yapılacaklara ilgili planlamamız var. Örnek vereyim bir tanesine. Esenler’deki rezerv alanımızın hemen kuzeyindeki askeri alanı biz Milli Savunma Bakanlığımızla konuştuk, orası rezerv alanımız olacak. Büyük bir alan var. 70-80 bin konutluk alan var. Esenler’deki askeri alanın kuzeyini bir rezerv alan olarak kullanacağız. Yani konut yapacağız. Sultangazi, Bağcılar ve Başakşehir’i seyreltip oraya sosyal donatı alanları yapacağız. Oraya yapmak zorundayız. Niye yapmak zorundayız? Allah göstermesin herhangi bir afette toplanma alanı olacak. Hem binanızı güçlendirmek zorundasınız hem de o donatıları insanımıza sunmak zorundayız. Bu devletin görevidir. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu süreci tamamlamak istiyoruz. Bu kolay bir süreç değil, zor bir şey. Bu zor bir süreç ama biz rezerv alanlarımızı bitirdikten sonra etap etap konutları bitire bitire vatandaşlarımızı bu alanlara taşıyacağız. Finans desteklerini de sayın Cumhurbaşkanımız açıklayacak. Bakanlıklarımızla ilgili finans desteklerimizi kira desteklerimizi ve burada taşınma sürecindeki desteklerimizi de arttırarak devam edeceğiz. Kimse mağdur olmadan, hep birlikte yapacağız. Yani vatandaşımız da bu sürecin içinde olacak.”