1. Haberler
  2. Kültür - Sanat
  3. ‘Yabanıl’, ‘barbar’, ‘uygar’ kavramları nasıl ortaya çıktı?

‘Yabanıl’, ‘barbar’, ‘uygar’ kavramları nasıl ortaya çıktı?

featured

Bu kavramlar ilk kez 1877’de yayınlanan Ancient Society (Eski Toplum) adlı yapıtta kullanıldı. Henry Lewis Morgan, bugün de kullandığımız ‘ilkel topluluk’ – ‘uygar toplum’ yerine Yabanıl, Barbar, Uygar sınıflandırmasını ilk kez kullanmıştı.

Amerikalı ünlü antropolog Henry Lewis Morgan Amerikan Yerlileri’nden “İroki” kabilesi içinde otuz yıl yaşadıktan sonra Ancient Society (Eski Toplum) adlı yapıtını 1877 yılında yayınladı.

Bu kavramlar ilk kez bu ünlü yapıtta kullanıldı. Morgan, bugün de kullandığımız “ilkel topluluk” – “uygar toplum” yerine Yabanıl, Barbar, Uygar sınıflandırmasını ilk kez kullanmıştı.

Morgan “yabanıl (vahşi) toplum” ile üretime geçmemiş toplulukları amaçlamıştı. Yoksa yabanıl hayvanlar gibi yaşam sürmeyi değil.

“Barbar toplum” kavramı içine üretime geçmiş olan ama sınıflı ve okuryazar olmayan toplulukları koymuştu.

“Uygar toplum” sınıfı içine, gününün sınıflı, devletli, okur yazar toplumları ile tarihte bu kültürel evrim düzeyine ulaşanları almış olduğu anlaşılıyor.

Morgan, yabanıl (vahşi) sözcüğü gibi barbar sözcüğünü de günlük dildeki aşağılayıcı (kaba, uygarlık ürünlerini yakıp yıkıcı) anlamıyla kullanılmamıştı. Onu, bilimsel anlam kazandırarak kullanmıştı.

Bu tutumu yabanıl ya da barbar saydığı toplulukların insan-insan ilişkilerinden övgüyle söz edişinden de çıkarılabilir.

Uygar sözcüğünü ise bir övgü niteliğinde kullanmamıştı.

Morgan bu üç kavramla insanlığın toplumsal ve kültürel evriminin aşamalarını göstermek istemişti.

(Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şenel, İmge Yayınları, s.134)

 

 

Abonelik

VeryansınTV'ye destek ol.
Reklamsız haber okumanın keyfini çıkar.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Giriş Yap

Veryansın TV ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen giriş yapın veya hesap oluşturun!